De microbiologische wereld kent een enorme verscheidenheid aan fascinerende fauna. Hieronder vallen protozoa en amoeben, bacteriën, eencelligen en schimmels, maar ook zeer kleine meercellige organismen zoals microscopische platwormen en nematoden. Ieder kent zijn eigen biotoop, dieet, ontwikkeling en voorkeuren. Tijdens deze microsafari gaan we op zoek naar markante feiten en wetenswaardigheden van drie veelvoorkomende microscopische organismen: Salmonella, Listeria en Escherichia coli.
Salmonella
De Salmonella is een micro-organisme met behoorlijk wat veerkracht. Ze is vernoemd naar Daniel Elmer Salmon, een Amerikaans dierenarts wiens assistent de bacterie bij puur toeval in 1855 ontdekte.
Populatie Wereldwijd vinden er jaarlijks zo’n 93 800 000 Salmonellabesmettingen plaats. Vooral ouderen, zieken, kleine kinderen en zwangere vrouwen zijn extra vatbaar voor een uitspatting.
HabitatDe Salmonella leeft vooral in de darmen van varkens en pluimvee, maar kan via hun bijna overal voorkomen. Door middel van onhygiënische omgang met eten en drinken kunnen mensen ook gemakkelijk drager worden van deze bacterie. De Salmonella houdt van een gematigd klimaat en geniet het meeste van een temperatuur tussen de 5 en 45°C. Onder de 5°C wordt ze wat loom.
DieetRauw ei, rauw vlees, rauwe groente en vis zijn haar grote favorieten. Ook tref je de Salmonella op bepaalde fruitsoorten en verse kruiden of gerookte zalm aan. Behoorlijk gevarieerd dus.
VoortplantingOnder een temperatuur van 35 tot 37°C kan de Salmonella zich in 40 minuten delen.
Listeria monocytogenes
Dit pathogene vriendje is een echte survival-specialist. Ze is vernoemd naar haar Britse ontdekker, de chirurg Joseph Lister. Hoewel de kans op besmetting redelijk klein is, kan Listeria de gevaarlijke voedselinfectie Listeriose veroorzaken.
Populatie Het is moeilijk te zeggen hoeveel Listeria bacteriën er rondwaren. Maar wereldwijd krijgen grofweg 1600 mensen per jaar last van Listeriose, waarvan er zo’n 260 overlijden. De meeste hiervan zijn kwetsbare mensen of zeer jonge kinderen.
Habitat De Listeria leeft vooral in vochtige omgevingen, zoals stilstaand water of rottende vegetatie. Ze is een echt winterdier en kan heel goed tegen koude temperaturen. Daarom logeert ze ook prima een paar maanden in de diepvriezer.
Dieet De Listeria is dol op diepvriesproducten zoals voorverpakte vis en vlees. Ook houdt ze veel van kant-en-klaarproducten zoals sandwiches en salades. Maar ook jonge (schimmel)kaas en ongepasteuriseerde melkproducten zijn een favoriet. Zwangere vrouwen en baby’s kunnen daarom beter geen ongepasteuriseerde voedingsmiddelen eten.
Voortplanting Bij een temperatuur van tussen de 4 en 45°C kan de Listeria zich maar liefst iedere 20 minuten delen.
Escherichia coli
Deze kleine vechter heeft een dubbelzinnige reputatie. E. coli leeft in de darmen van mensen en dieren, waar ze haar territorium beschermt tegen andere bacteriën die schadelijk kunnen zijn. Helaas komt de E. coli ook wel eens buiten haar territorium terecht, wat de nodige voedselinfecties kan veroorzaken. Ze wordt daarom ook wel eens onflatteus de poepbacterie genoemd.
Populatie Alleen al in de Verenigde Staten vinden er jaarlijks meer dan 265 000 besmettingen plaats met E. coli. Ze veroorzaakt vaak misselijkheid en diarree. Dat laatste kan uitdroging veroorzaken, wat levensgevaarlijk is zijn als het lang aanhoudt.
Habitat E. coli leeft in de dikke darm van een groot aantal (zoog)dieren, waaronder ook de mens. Verminderde persoonlijke hygiëne speelt E. coli goed in de kaart.
Dieet Deze rakker komt veel voor in rauwe groenten. Vooral als deze niet goed zijn schoongemaakt na de bemesting of het oogsten. Ondergekookte vleessoorten kunnen ook een schuilplaatsen vormen.
Voortplanting E-coli weet heel goed wat ze wil. Bij een temperatuur van 37 °C vermenigvuldigt zij zich iedere 24 minuten.
Meer weten over microbiologie?
Tot zover onze microsafari langs deze drie eigenzinnige organismen. We hopen dat het een interessante reis was. Wil je meer van deze organismen leren kennen, dan bieden wij een uitgebreide (online) training aan. Denk aan Microbiologie en het beheersen van besmetting en bederf en Microbiologie voor de voedingsmiddelenindustrie. Meer weten? Neem contact met ons op via learning@precon.group of bel +31 (0)30 – 65 66 010.!
